Tất cả những tâm tình lo âu trên làm cho tâm hồn bạn trai tuổi dậy thì đã xao xuyến lại xao xuyến hơn. Điều nầy không khó hiểu cho lắm vì bạn trai có ý chí cách chung là cường dũng. Nói đến đàn ông, trong đó có bạn trai, phải nhớ điều nầy: là họ nhịn thua ai cái gì chớ không bao giờ chịu mất danh dự.
Nói họ nhát, thì đúng. Lên đến ngọn cậu dùng hai bắp đùi kẹp thân dừa, buông cả hai tay cầm dao phai chặt buồng dừa. Nhưng 13, 14 tuổi trở đi, họ có lương tâm tế nhị.
Bạn trai có thể khác Từ ở điểm đó. Bạn gái đừng suy bụng ta ra bụng người. Ít có bạn trai nào mà bụng dạ nham hiểm.
Còn cái khối tâm lý dầy đặc của tâm hồn làm sau bén mãn đến để am tường nếu không có sự thông cảm, cứu xét kỷ lưỡng trong thời gian lâu. Buồn như một gương mặt già. Họ cười thêm rồi nắm tay tôi lôi đi chơi mà không nói gì.
Về đường xã giao với kẻ ngoài đối tượng yêu của họ, họ tỏ ra nhàm chán qua loa. Họ yêu, họ nóng nảy, họ thương tâm, họ nhát, họ hăng hái đều có lúc rất mãnh liệt. Bây giờ phản bạn, lường thầy thì sau nầy làm lớn trong chánh phủ họ mưu mô loạn lạc, bán nộp chánh nghĩa.
Cha mẹ cũng như thầy giáo đừng thấy bạn trai thụ giáo mơ mộng mà mỉa mai, chỉ trích, rầy đánh. Nhưng họ chơi với ai mà con người họ được nổi bật lên. Chết sống cho tự do.
Bạn thấy lòng đơn giản của họ bị đánh cướp đi nhiều quá. Cách chung thì bạn trai không lanh bằng bạn gái. Có không ít bạn trai lại đem lối lý sự áp dụng trong gia đình hay ngoài xã hội nhất là trong xã hội học đường.
Nhưng cái tật lôi thôi là tật căn bản của họ. Họ hết nhuệ khí giữ kỷ luật như xưa. Cho những bạn không có cơ hội đọc quyển ấy hay đã đọc mà không đủ thì giờ toát yếu, tôi ghi lại ở đây vài đại cương.
Bạn trai có thể thức đ êm trắng vì công việc tinh thần, điều mà bạn gái tự nhiên khó làm và tự nhiên sợ. Cũng theo cách ấy sự sống con người được gieo rắc trên trái đất. Một thiểu số bạn trai không hơn gì bạn gái.
Không biết họ có nghĩ như Stendhal không? Nhưng hình như họ không muốn ai phá rối vẻ tịch mạc của tâm hồn họ. Lắm lúc mẹ mang con nặng nhọc, song không dám âu sầu vì muốn con sau nầy vui tươi. Một điều lạ nữa là tuổi dậy thì, mười câu chuyện của bạn trai là có đến chín bàn tâm sự.