Nghệ thuật ở đây không phải là tìm ra cơ hội đầu tư đúng, chỉ đơn giản là biết rằng mình có câu trả lời đúng cho câu hỏi đúng. Những lúc như thế này Warren xuất hiện trên thị trường đầy tham lam, mua vào tất cả những công ty tuyệt vời mà ông vẫn ao ước được sở hữu. Trong một thế giới mà ai cũng muốn có tỉ lệ sinh lợi 100%, người ta phạm rất nhiều sai lầm khi nhìn vào cơ cấu kinh tế trong dài hạn, vì vậy việc mua cổ phiếu của những công ty có tỉ lệ sinh lợi ở mức 20% trở nên dễ dàng.
Tôi luôn ngạc nhiên khi thấy nhiều người có chỉ số IQ cao nhưng chỉ biết nhắm mất bắt chước người khác. Ông cho rằng nếu bạn mua cổ phiếu của một công ty chưa kiếm ra được đồng xu nào, bạn chỉ đơn thuần mua hy vọng rằng nó sẽ làm ra tiền trong tương lai, rằng bạn chỉ mua một dòng thu nhập tương lai có thể sẽ chẳng bao giờ xảy ra. Tránh xa khỏi một công ty khi bọn ngu ngốc đổ xô vào và đẩy giá lên, hãy mua vào khi họ kéo nhau đi và đẩy giá xuống.
Cách nhìn này giúp ông nhận định liệu mình có trả giá quá cao để sở hữu công ty hay không. Ông cũng nhận thấy rằng trong đầu tư, khác với Ted chỉ được quyền đánh bóng tốt ba lần, ông có thể ngồi nhìn vào bàn ăn suốt cả ngày để chờ đợi cho đến khi cơ hội đầu tư hoàn hảo xuất hiện. Nếu bạn đã và đang làm cho một công ty như vậy, hãy thật cẩn thận khi quyết định rời tổ ấm.
Tôi nhận ra mình thường hay trích dẫn lời của ông, hoặc bật lên những suy nghĩ về chúng như một cách để ngăn mình khỏi mắc sai lầm, không bị cuốn vào cơn cuồng phong náo nhiệt của thị trường đang lên. Một hiện tượng trên thị trường mà Warren tin tưởng là nếu công ty làm ăn tốt trong một thời gian dài thì giá cổ phiếu cũng sẽ tăng theo để phản ánh đúng giá trị gia tăng của công ty. Chúng ta sử dụng thông tin để xử lý các ý tưởng đầu tư từ các phương tiện truyền thông, nghĩa là chúng ta hoàn toàn bị lệ thuộc vào các nhà báo cung cấp thông tin chính xác và phân tích hợp lý về tình hình.
Đôi khi nếu một chú báo mà thay đổi được màu da thì cũng hay đấy chứ. Điều này quay lại với lý thuyết đầu tư của Warren chỉ tập trung vào những công ty ông hiểu rõ, những công ty thuộc vòng tròn năng lực của mình, ông sẽ không đầu tư vào những công ty nằm ngoài vòng tròn này, và không đưa ra những lời khuyên ngoài vòng tròn năng lực của mình. Nếu họ không làm thế, khách hàng sẽ bỏ rơi họ và tìm người khác.
Một ví dụ tuyệt vời cho triết lý này là khi ông đầu tư vào Coca-Cola, ông đã trả tương đương hai mươi lần lợi nhuận của một cổ phiếu. Nhưng tương lai thì luôn bị ẩn giấu sau một môi trường đầy biến động. Phát hiện ra tài năng không có nghĩa là bạn có tài năng đó.
Một công ty có cơ cấu kinh tế yếu kém là một chiếc thuyền lững lờ vô định, không đem lại hiệu quả đầu tư dài hạn. Trong đầu thập niên 1980, Warren đầu tư rất lớn vào ngành công nghiệp nhôm. Chi phí phải bỏ ra để thoát ra khỏi rắc rối này là bao nhiêu? Là chiếc ghế của vài nhân viên giao dịch cấp cao trong công ty, chiếc ghế của chủ tịch hội đồng quản trị, chiếc ghế của tổng giám đốc, và hàng triệu đôla tiền chi phí, lệ phí hầu tòa, và công việc kinh doanh thua lỗ.
Những sản phẩm nhất quán giúp doanh thu ổn định. Nếu bạn không cho đi cái gì cả, thì bạn cũng không nhận lại được cái gì cả. Tính cách của con người thường tỏa sáng không lệ thuộc vào chất lượng của bộ quần áo bên ngoài.
Nếu bạn không trả lời được câu hỏi này, bạn không nên mua. Một công ty tầm thường cho dù được điều hành khôn khéo đến thế nào, thì cơ cấu kinh tế lỏng lẻo của nó vẫn sẽ cột chặt nó với kết quả yếu kém. Đơn giản vậy thôi, nhưng cũng cực kỳ khó khăn.
Tốt hơn cả là bạn hãy tìm một công việc mình yêu thích. Để biết liệu nó có được rao bán với mức giá hợp lý, nhất thiết phải hiểu rõ về nó. Khi tìm những công ty để mua lại, chúng ta nên áp dụng cùng một thái độ như khi chúng ta đi tìm bạn đời: cần phải tích cực, chăm chú, và phóng khoáng, nhưng không được vội vã.