Hiện nay tuyệt đại đa số nam giới cũng như nữ giới vẫn còn bị giam cầm trong tâm trí: bị đồng hóa với chủ thể tư duy và cái quầng chứa nhóm đau khổ. Tình hình được gán nhãn hiệu “bệnh tật” không có liên quan gì đến con người thực sự của bạn. Mọi thứ đem lại cho bạn cảm thức về cái tôi trước kia giờ đây lại hóa ra khá vô nghĩa.
Tri kiến ấy cho phép bạn quan sát được thực thể đó. Chúng có thể mang dáng vẻ hoàn hảo trong một thời gian như khi bạn “đang yêu” chẳng hạn, nhưng sự hoàn hảo biểu kiến này nhất định sẽ bị phá vỡ khi tình trạng cãi vã, xung đột, bất mãn, và bạo hạnh tình cảm hay thậm chí bạn hành thể xác xảy ra ngày càng gia tăng. Tuy nhiên, tôi cố gắng dùng các thuật ngữ có ý nghĩa chung chung để nội dung tập sách này phổ cập đến càng nhiều độc giả càng tốt.
Tôi cảm nhận nó có thực hơn bất cứ thứ gì khác. Hãy học hỏi từ thiên nhiên: xem xét cách thức mọi sự việc được thành tựu và cách thức mà phép lạ diễn ra trong cuộc sống thường ngày không cần đến sự bất mãn hay bất hạnh nào cả. Nếu không thích cụm từ tội lỗi, bạn hãy dùng các cụm từ khác như mê muội, bất thức, hay điên rồ chẳng hạn.
Khi bạn thấy thương xót cho bản thân, đó chính là bi kịch. Cho nên đi qua cánh cổng này phải chăng không có nghĩa là hoại diệt? Nhấc hòn đá lên, ngươi sẽ tìm thấy ta” (Phúc m thánh Thomas).
Nên nhớ rằng cái tự ngã ấy cần có rắc rối, xung đột, và “kẻ thù” để tăng cường cái cảm giác cách biệt mà nhân dạng của nó lệ thuộc vào. Cái đó mới thực sự quí giá. Sự trỗi dậy này có thể có dạng bứt rứt, thiếu nhẫn nại, tâm trạng sầu thảm, ước muốn gây tổn thương, giận hờn, thịnh nộ, u uất, nhu cầu gây bi kịch trong mối quan hệ, và vân vân.
Bạn trở thành chiếc cầu nối giữa cõi Bất thị hiện và cõi thị hiện, giữa Thượng đế và thế gian. Đây là lý do giải thích tại sao người ta nói rằng không có thứ gì trong thế giới này lại giống Thiên Chúa như sự yên lặng. Hãy học hỏi từ thiên nhiên: xem xét cách thức mọi sự việc được thành tựu và cách thức mà phép lạ diễn ra trong cuộc sống thường ngày không cần đến sự bất mãn hay bất hạnh nào cả.
Lúc ấy bạn sống trong trạng thái ân sủng và khinh an, tuyệt không còn có ý tranh đoạt gì nữa. Về mặt tích cực, bạn “đang yêu” người bạn tình. Nhưng bạn vẫn có thể thanh thản.
Tình hình này diễn ra đặc biệt khi tôi phải lo nghĩ hay dấn thân vào lối mòn âu lo. Trong trạng thái đó, bạn cảm thấy sự hiện diện của chính mình một cách mãnh liệt và với sự hân hoan đến nỗi mọi suy nghĩ, mọi cảm xúc, cả thể xác của bạn, cũng như toàn bộ thế giới bên ngoài trở nên khá vô nghĩa khi so với nó. Tôi thấy được tầm quan trọng tối thượng của cái Bây giờ, nhưng tôi không thề hoàn toàn đồng ý với ông rằng thời gian hoàn toàn là ảo tưởng.
Quả thực hoàn cảnh sống hiện tại của tôi là kết quả của mọi việc đã xảy ra trong quá khứ, nhưng nó vẫn cứ là hoàn cảnh hiện tại của tôi, và tình trạng bị sa lầy trong đó khiến cho tôi cảm thấy mình bất hạnh. Đánh mất cái Bây giờ mới là vấn đề, hay đúng hơn là ảo tưởng cốt lõi, nó biến đổi một tình huống, một biến cố, hay một xúc cảm đơn thuần thành một vấn đề cá nhân và thành nỗi đau khổ. Tôi cho rằng thời gian là vật rất quí giá, và chúng ta cần phải học cách sử dụng nó một cách khôn ngoan thay vì phí phạm nó.
Nếu nó là một triệu chứng thề xác thuần túy, thì sự chú ý mà bạn tập trung vào nó sẽ ngăn cản không cho nó biến thành một xúc cảm hay một ý nghĩ. Cả đến thiên nhiên cũng trở thành kẻ thù của bạn, và các nhận thức cùng lý giải của bạn cũng bị chi phối bởi sự sợ hãi. Điều đó không thể thực hiện được.